پیشگیری و درمان ام اس در پزشکی جدید
ام اس چیست؟
ام اس یک نوع بیماری التهابی است که در آن سلول های مغز و نخاع آسیب جدی دیده و باعث اختلالات زیادی در سیستم عصبی می گردد. هنوز دلیل قطعی عامل این بیماری مشخص نشده ولی عوامل آسیب رساننده به سیستم مانند ایمنی بدن، ژنتیک ،عوامل محیطی، عفونت ها، انواع آنفولانزا، آسیب های شدید بدنی و استرس می توانند به شکل گیری آن کمک کنند.
علائم این بیماری به صورت اختلالات دیداری، حرکتی و حسی می باشد که به طور خاص می توان به خواب رفتگی، ضعف، گرفتگی، مورمور شدن و اسپاسم عضلات، ناتوانی در حرکت، عدم تعادل و هماهنگی عضلات، اختلال در تکلم، مشکلات دیداری مثل دوبینی، جنبش مردمک چشم و تاری دیدن، خستگی و درد مزمن، مشکلات گوارشی، مشکلات عاطفی و افسردگی و… اشاره کرد.
توضیحات بیشتر
یکی از مهمترین مشکلاتی که این بیماری دارد، نداشتن علائم اولیه است. هرچند برخی علائم برای این بیماری ذکر می شود. اما این علائم عموما مشترک با دیگر بیماری ها است و در نتیجه نمی توان گفت که با مشاهده چنین علائمی باید منتظر بروز این بیماری بود. به همین علت برخی توصیه های عمومی برای پیشگیری از این بیماری وجود دارد که بهتر است جدی گرفته شود تا فرد دچار چنین اختلالاتی نشود.
تعریف
در تعریف این بیماری می توان گفت که ام اس نوعی بیماری التهابی محسوب می شود که می تواند بر روی سیستم عصبی فرد تاثیر بگذارد. این تاثیر مزمن و در بسیاری از موارد پیشرفت کننده است. در واقع فرد ممکن است در حمله اول دچار برخی اختلالات شود و در حملات بعدی
مشکلات عدیده ای برای سیستم عصبی فرد به وجود آید. در نتیجه پیشروی این بیماری خود یکی از موارد تاثیر گذار در درمان این بیماری است و باید در روند درمانی به آن توجه شود.
ام اس باعث می شود تا در پیامی که بین مغز و قسمت های مختلف بدن رد و بدل می شود که حاوی نکات عصبی برای بدن فرد است، اختلال ایجاد شود. همین اختلال به معنای مشکلات حرکتی برای فردی است که دچار چنین مشکلی شده است.
این اختلال در نهایت مشکلاتی را ایجاد می کند که منجر به از بین رفتن اعصاب فرد به صورت کامل می شود. در روند پیشروی این بیماری باید درمان ااین بیماری سریعتر وارد عمل شده تا در ابتدا از پیشرفت جلوگیری و در نهایت به درمان ام اس منجر شود.
درمان این بیماری همچنان در مجامع علمی در حال بررسی است و مشخص نیست چه زمانی می توان گفت که باید به درمان ام اس امیدوار باشیم.
انجمن ملی ام اس ،انواع بیماری ام اس را به 4 گروه تقسیم کرد که هم اکنون به طور رایجا،همین 4 گروه در علم پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد:
1.عود یا بهبود ام اس یا RRMS
- این نوع ام اس، از شایع ترین انواع بیماری ام اس است که وجود حملات حاد در بیمار،علامت اصلی آن،محسوب می شود.برای مثال،بیمار با شکایت از حملات غیرقابل پیش بینی،به پزشک مراجعه می کند.بعد از حمله،دو حالت وجود دارد:یا علائم و عوارض برطرف شده یا اینکه باقی می ماند.
مطابق با پژوهشی که در سال 2009 انجام شد؛این نوع از MS،حدود 85 تا 92 درصد افراد مبتلا را شامل می شود.
2.عود کننده – پیش رونده یا PRMS
- این نوع از MS ، پنج درصد از انواع بیماری ام اس را تشکیل می دهد و علائم آن روز به روز،بیشتر و بیشتر می شود.
3. پیش رونده اولیه یا PPMS
- در این مرحله،وضعیت بیمار دائما بد و بدتر می شود.ام اس پیش رونده اولیه،در حدود 10 درصد از بیماران را،در بر می گیرد و شروع آن،از سنین میانسالی می باشد.
4.پیش رونده ثانویه یا SPMS
- طبق تحقیقات انجمن ام اس در سال 2012 میلادی، 31 درصد از انواع بیماری ام اس این مرحله را تشکیل می دهند .مرحله ای که درمان ام اس را با مشکل رو به رو می سازد.
نوع خوش
علت ایجاد بیماری
علت اصلی این بیماری مانند بسیاری از بیماری های دیگر اتوایمیون یا خودایمنی به طور کامل مشخص نیست و همچنان ناشناخته مانده است اما راجر ایوانا محقق بیماری های خودایمنی می گوید:
علت اصلی این بیماری را تا به امروز به طور دقیق کشف نکرده ایم اما حدس می زنیم این بیماری یک ترکیب باشد، ترکیب جالبی از عوامل محیطی و وراثت، چیزی که مندل هنگام مطرح کردن وراثت انتظارش را نداشت.
با این حال برخی از دانشمندان علت های احتمالی و متعددی برای ام اس در نظر می گیرند که به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:
- عوامل ژنتیکی فرد: ژنتیک عامل اصلی در ایجاد ام اس نیست اما عاملی محسوب می شود که در ایجاد آن دخالت دارد یعنی نمی توانیم نقش آن را نادیده بگیریم.
طبق تحقیقات 2 الی 4 درصد ار ام اس را می توان به نقش ژنتیک نسبت داد. - عوامل محیطی: اصولا عوامل محیطی نسبت به عوامل ژنتیکی، نقش بیشتری در زمینه ابتلا به ام اس ایفا می کنند. به طور مثال تحقیقات به دست آمده از دانشگاه توکیو نشان می دهد احتمال ابتلا ام اس برای افراد سیگاری و همچنین افرادی که هرگونه مصرف دخانیات دارند بیش از 2 برابر افراد معمولی می باشد.
عوامل محیطی دیگری همچون چاقی، کمبود ویتامینD و آفتاب و مواد شیمیایی موجود در محیط نیز نقش موثری در ایجاد زمینه های این بیماری دارند.
ناتوانی جسم
یکی از ویژگی هایی که برای بیماری ام اس بر شمرده می شود، ناتوان کننده است. به راستی که ام اس نوعی ناتوان کننده بدن است و به همین منظور است که باید تمامی تلاش ها برای پیشگیری از این بیماری به کار گرفته شود.
درمان ام اس به عنوان یک درمان مهم و حیاتی، هنوز نتوانسته به صورت کامل اثبات شود. هرچند برخی راهکار هایی مثل ورزش درمانی و… در این راستا انجام می شود اما به معنای واقعی درمان ام اس وجود ندارد. البته ناگفته نماند که طب سنتی راهکار های درمانی خوبی برایاین بیماری التهابی در نظر دارد و تاکنون بسیاری از افراد در این زمینه مورد درمان قرار گرفته اند.
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری ام اس هستند ؟
دو دسته از افراد که بیشتر در معرض بیماری ام اس قرار می گیرند شامل گروه های زیر هستند :
-
افرادی که به شدت حساس، زود رنج و عصبی هستند
عموما این دسته از افراد با به وجود آمدن کوچکترین شرایط و ناملایمات، کنترل خود را از دست داده و خود را به شدت تحت فشار های عصبی قرار می دهند. زمانی که میزان مواد معدنی در بدن انسان کم یا زیاد شود، سیستم عصبی را درگیر کرده و باعث اختلالات روحی روانی شدیدی در فرد می شود.
بهترین راهکار درمان ام اس در این زمینه که خود راه حلی برای پیشگیری از این بیماری محسوب می شود، پرهیز از هرگونه تنش و کنترل احساسات است؛ این دسته از افراد باید دست به تغییراتی در رفتار خود بزنند تا کمتر در معرض فشار های روحی و روانی قرار گرفته و بتوانند آن را مهار کنند.
-
افرادی که طبع سرد دارند
عموما افرادی که به صورت ژنتیکی دارای طبع سردی هستند و مدام غذاهای سرد می خورند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار می گیرند، این دسته از افراد باید در مصرف مواد غذایی دقت زیادی داشته باشند زیرا در صورت عدم رعایت رژیم غذایی درست، ابتلا به بیماری ام اس افزایش می یابد؛ چرا که PH خون انسان، گرایش زیادی به مواد اسیدی پیدا می کند و با مصرف بیش از اندازه موادغذایی ترش، ابتلا به بیماری ام اس بیشتر خواهد شد و در این حالت کنترل و درمان ام اس را، با مشکل مواجه می سازد.
بنابراین بهتر است در مصرف مواد غذایی دقت لازم را به عمل آوردید و رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا از آسیب های این بیماری در امان مانده و از بروز آن پیشگیری کنید.
علامت مهم ابتلا به ام اس
همانگونه که در بخش های قبلی اشاره شد، علائم این بیماری در ابتدا مشخص نیست و به بیماری خاموش شهرت دارد اما زمانی که فرد مبتلا به بیماری ام اس می شود با علائم زیر رو برو خواهد شد. این علائم به شرح زیر هستند:
- بی حسی و احساس ضعف در دست و پا
- درد در زمان حرکت دادن چشم ها و کم شدن قدرت بینایی
- خواب رفتن بخش های مختلف بدن که گاها با درد همراه است
- عدم تعادل در راه رفتن و رعشه گرفتن
- اختلال در تکلم
- سرگیجه و احساس خستگی مفرط
- بروز اختلال در روده ها و مثانه
درمان ام اس در پزشکی جدید چگونه است؟
ناامیدی، توقف در درمان ام اس
یکی از مشکلات بیماران مبتلا به ام اس، ناگهانی بودن بروز این بیماری و همچنین نا امیدی به درمان ام اس است. شاید بدترین سم مهلک برای بدتر شدن شرایط یک فرد مبتلا به ام اس، نا امیدی است.
با توجه به ناتوان بودن طب نوین برای درمان این بیماری، افرادی که یک شبه تمامی آمال و آرزوهای آن ها از بین رفته و با بدنی نیمه فلج مواجه هستند، فکر می کنند راهی برای درمان ام اس وجود ندارد و در نتیجه نامیدانه به زندگی نگاه می کنند.
این در حالی است که درمان ام اس، با استفاده از برخی راهکار ها کاملا عملی بوده و بهبود میزان فلج بودن فرد، می تواند نوید بخش زندگی برای وی باشد.
دو نکته کلیدی بسیار مهم
نکته کلیدی برای هر کسی که به بیماری ام اس بدخیم مبتلاست، آن است که همیشه راهی برای بهتر کردن اوضاع وجود دارد. بنابراین اگر پزشکی که اکنون تحت معالجه او هستید، چیز بیشتری برای ارائه ندارد، شاید وقت آن است که پزشکان دیگری را نیز مدنظر بگیرید و درباره شرایط خود با آنها صحبت کنید.
- واژه های کنترل و استقلال را دوباره برای خود معنی کنید.
در ام اس بدخیم، گاهی علائم و عوارض بیماری آنقدر پیشرفت می کنند که می توانند در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد نمایند. در این مورد، تغییراتی به وجود می آید که می تواند اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی او را تحت الشعاع قرار دهد. اگر این اتفاق برای شما یا یکی از عزیزانتان افتاده است، به خاطر داشته باشید که حفظ کنترل و استقلال در زندگی روزانه، لزوما به این معنا نیست که تمام کارها را به شکل قبل انجام بدهید. با پذیرفتن این موضوع در روند درمان ام اس و مجاز کردن خود به داشتن یک زندگی متفاوت:
از دنیای تکنولوژی های کمکی، مانند ابزارها و تجهیزاتی که در انجام کارهای روزانه شما را یاری می دهند، بهره خواهید برد .
- یاد خواهید گرفت که چگونه محیط زندگی خود را بر اساس نیازهایتان اصلاح کنید .
در مقابله با فراز و نشیب های احساسی، با خود دوست باشید.افسردگی و دیگر تغییرات خلقی، دو احساس رایج در مبتلایان به ام اس بوده و با وجود تمام روش های اعمال شده برای درمان ام اس، همچنان غم و اندوه به عنوان یک عکس العمل کاملا عادی به فقدان هایی که با ام اس بدخیم همراه است، وجود دارد. در این مورد، انعطاف پذیر بوده و از تمام پشتیبان هایی که نیاز دارید، برای مقابله با این چالش های احساسی استفاده کنید.
مدیریت عوارض بیماری
بیماران مبتلا به ام اس بدخیم، دچار چند ابتلایی یا چند عارضه به صورت همزمان در سلامتی خود هستند. فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، فیبرومیالژیا، افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی و بیماری های مزمن ریوی از شایع ترین چند ابتلایی ها در بیماری ام اس به شمار می روند. با اینکه علائم ام اس بدخیم، به توجه و مراقبت زیادی نیاز داشته و کارهای بسیاری هستند که برای درمان ام اس بدخیم باید انجام شوند، اما فرد بیمار باید مطمئن باشد که همان توجه را به دیگر بیماری های خود نیز دارد.
برای به حداقل رساندن این عوارض جانبی، در چک آپ های خود به صورت منظم حاضر شده و هرگونه تغییرات غیر معمول در وضعیت خود را سریعا به پزشک اطلاع دهید.
درمان با تغذیه
درمان ام اس با تغذیه تاثیر به سزایی در پیشگیری، کنترل ام اس دارند چرا که با رساندن مواد لازم به بدن، فرد انرژی لازم را دریافت کرده و به تقویت دستگاه ایمنی بدن و سیستم عصبی کمک شایانی می کند که در نتیجه آن، فرد در وضعیت جسمانی سالم و مطلوب تری قرار می گیرد.
-
ویتامین های C،E ،B و املاح معدنی مانند منیزیم، روی و سایر موارد
این مواد معرفی شده از جمله مواد مغذی هستند که به سلامت فرد مبتلا کمک کرده تا روند کنترل و درمان ام اس را در پیش بگیرد.
* لازم به ذکر است که زیاده روی در مصرف ویتامین هایی نظیر A و B6 خطر آفرین و دردسر ساز است.
مصرف چربی های مفید را فراموش نکنید. بدن برای بازسازی و احیای بافت های حیاتی، به چربی های مفید نظیر امگا 3 و امگا 6 نیاز دارد؛ این چربی ها نقش محافظ در برابر بیماری های قلبی عروقی را دارد که مصرف آن به افراد مبتلا به MS توصیه می شود.
تا حدود زیادی می توان از بروز این بیماری پیشگیری کرد؛ این راهکار ها به قدری ساده هستند که بیشتر افراد آن را نادیده گرفته و کمتر به آن توجه می کنند؛ حال به برخی از این راهکار ها که با استفاده مداوم آن در هر ماه می توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرده اشاره می کنیم.
-
درمان ام اس با مصرف ویتامین D
مواد غذایی حاوی ویتامین D نظیر، شیر، ماست، کره حیوانی، روغن کبد ماهی و … تا حد زیادی می تواند در جلوگیری از ابتلا به بیماری ام اس موثر باشد. مصرف این مواد غذایی را در صورتی هم که مبتلا به ام اس هستید در پیش بگیرید چرا که به کنترل و حتی به عنوان درمان ام اس با تغذیه کمک زیادی به شما خواهد کرد.
-
مواد غذایی فیبردار
غذا های فیبر دار و سبزیجات حاوی فیبر، خطر ابتلا به بیماری ام اس را تا حد زیادی کاهش می دهد. و احتمال درمان آسم با تغذیه را افزایش می دهد. پس مصرف روزانه میوه و سبزیجات را فراموش نکنید.
-
مصرف غذاهای دریایی
ماهی و دیگر موجودات دریایی سرشار از مواد معدنی و روغن های مفید هستند. که بدن را در برابر بیماری ام اس ایمن می سازد.
-
مصرف شیر
مصرف روزانه یک لیوان شیر می تواند خطر ابتلا به بیماری ام اس را کاهش دهد. پس سعی کنید شیر را در وعده های غذایی روزانه خود قرار دهید.
-
مصرف میوه
میوه های سرخ نظیر تمشک، شاه توت و همچنین میوه هایی با رنگ نارنجی برای جلوگیری و درمان ام اس با تغذیه بسیار مفید هستند. میوه های سرخ رنگ رادیکال های آزاد بدن را کاهش داده. و میوه های نارنجی رنگ، سیستم عصبی را کنترل می کنند.
-
مواد غذایی دارای چربی های سالم
هیچ رژیم غذایی خاصی برای درمان ام اس یا پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اما شواهد نشان می دهند که دنبال کردن یک رژیم سرشار از آنتی اکسیدان ها و چربی های سالم، می تواند به عنوان یکی از روش های مفید در درمان گیاهی ام اس مطرح باشد. متخصصان باور دارند که برنامه های غذایی دارای کالری بالا و مقادیر زیاد خوراکی های فراوری شده، باعث تحریک بیماری ام اس و دیگر اختلالات عصبی می شوند. اگر شما یا فردی از عزیزانتان به این بیماری مبتلا هستید، بهتر است مصرف غذاهای زیر را در فرایند درمان ام اس با تغذیه در نظر داشته باشید:
- غذاهای فراوری نشده مانند خوراکی های کامل و ارگانیک
- روغن نارگیل
- میوه ها و سبزیجات تازه
- غذاهای سرشار از پلی فنول ها
- غذاهایی که دارای لیکوپن و کاروتنوئیدهای بالا هستند. مانند گوجه فرنگی، هویج، هندوانه، سیب زمینی شیرین و گریپ فروت
- چربی های امگا ۳
- مواد پربیوتیک و پروبیوتیک مانند ماست و کفیر
- کربوهیدرات های پیچیده مانند ارزن و ذرت خوشه ای
- جوانه کلم و لوبیا
- از مکمل های مفید بهره بگیرید
مواد غذایی ممنوعه
مواد غذایی که بیماران مبتلا به ام اس نباید مصرف کنند:
- لبنیات پر چرب
- سس های حاوی چربی زیاد نظیر مایونز
- گوشت های چرب و چربی های حیوانی
- چای و الکل
- مواد غذایی حساسیت زا
- مواد غذایی و خوراکی های شیرین مانند آب نبات، بیسکوییت و …
این خوراکی ها سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و رادیکال های آزاد بدن را افزایش می دهند. که همین امر موجب تشدید بیماری می شود و روند درمان ام اس با تغذیه را دچار اختلال می کند. از این رو از مصرف این دسته از مواد غذایی خودداری کنید.
کمک به رفع علائم بیماری
-
فیزیو تراپی
با مراجعه به فیزیوتراپی و انجام حرکات درمانی و ورزش های تجویز شده می توانید به کمک فیزیوتراپیست. و با بهره گیری از وسایل مخصوص، زندگی روزمره تان را با روند بهتری طی کنید. کمک گرفتن از وسایل فیزیوتراپی به شما کمک می کند. تا در زمان های مختلف بر ضعف خود غلبه کرده و بتوانید مشکلات حرکتی خود را کنترل کنید. این کار روند درمان ام اس را تسریع می بخشد.
-
کمک گرفتن از شل کننده های عضلانی
گرفتگی عضلات دست و پا ممکن است گاهی اوقات دردناک باشد. این عارضه بیشتر پاها را درگیر کرده و با درد زیادی همراه است. در این شرایط بهتر است تا از دارو هایی مانند تیزانیدین، باکلوفن و… که توسط پزشک تجویز شده است کمک بگیرید. همچنین ممکن است داروهای دیگری برای کنترل اختلالات عصبی و مشکلات مثانه و روده ها برای شما تجویز شود. که مصرف به موقع آن ها شما را در جهت کنترل ام اس کمک می کند.
روش های جایگزین دیگری هم وجود دارند که با بکار گیری آن ها میتوانید مقدار مصرف دارو هایتان را البته تحت نظر پزشک کاهش دهید. ورزش، ماساژ، مدیتیشن و … می تواند به روند بهبودی و درمان ام اس کمک زیادی کنند.
سلول های بنیادی
رایج ترین راه درمان ام اس با سلول های بنیادی، به نام پیوند سلول بنیادی خون ساز آتولوگ (با نام های اختصاری AHSCT، ASCT یا HSCT). شناخته می شود. این روش، از سلول های بنیادی خود شما استفاده کرده. و این سلول ها را جمع آوری و سپس مجددا به درون بدن تزریق می کند. نتایج اولیه حاصل از این روش دلگرم کننده بوده و محققان در حال یافتن بهترین رویکردها برای ارائه درمان قطعی ام اس با سلول های بنیادی هستند.
آیا درمان با سلول های بنیادی راه گشاست؟
سلول های بنیادی خون ساز، به طور کلی در مغز استخوان یافت می شوند و تعداد کمی از آنها هم در خون تجمع دارند. سلول های بنیادی به انواع مختلفی از سلول ها توسعه می یابند که در خون یافت می شوند و بخشی از سیستم ایمنی را تشکیل می دهند. تعداد زیادی از این سلول ها در کبد ساخته می شوند. تا در صورت مرگ سلول ها، با جایگزین کردن آنها، به صورت مداوم ذخیره تازه برای خون و سیستم ایمنی ایجاد شود.
هدف روش AHSCT یا پیوند سلول بنیادی خون ساز شخص، جایگزینی یا راه اندازی مجدد سیستم ایمنی است. برای اینکه دیگر به میلین حمله نکرده و در مغز یا ستون فقرات التهاب ایجاد نکنند. AHSCT از دوزهای بالای شیمی درمانی برای مقابله با سیستم ایمنی موجود استفاده می کند. این سیستم ایمنی بعدا با استفاده از سلول های بنیادی جمع آوری شده از بدن، قبل از انجام شیمی درمانی، مجددا ساخته می شود. هدف این است که با به کارگیری این روش، سیستم ایمنی دوباره راه اندازی شده، حمله به بدن شما را متوقف کرده و آسیب بیشتری وارد نکند.
استفاده از سلول های بنیادی خود بیمار، ریسک پس زدن آنها توسط بدن او را به حداقل می رساند. اگر این سلول های بنیادی از فرد دیگر (یک دهنده) گرفته شود، این پیوند به نام آلوژنیک نامیده شده. و خطر بروز عوارض جانبی در آن، نسبت به روش آتولوگ بالاتر بوده و عموما برای درمان ام اس استفاده نمی شود.
راه های درمان جدید
-
روشی نوین
در این روش،محققان سلول های پوست را طی فرایندی تحریک می کنند. در نتیجه این تحریک،سلول های پوست مانند پوششی در اطراف نورون ها به جای غلاف میلین قرار می گیرند. این عمل باعث می شود سرعت جابجایی سیگنال ها افزایش یابد .
محقق این پروژه می گوید: این روش درمان ام اس شاید نتواند 100 درصد بیماری ام اس را درمان کند. اما می تواند 80 درصد از توانایی هایش را به او بازگرداند .
-
استفاده از مولکول سوبیتروم
این مولکول می تواند میلین های آسیب دیده فرد را ترمیم کند. نتایج آزمایشات اولیه مولکول سوبیتروم، ناموفق بود؛ زیرا نمی توانست از سد خونی – مغزی عبور کند. اما در سال 2013 محققانی با اضافه کردن ترکیب Sob-AM2 به آن، توانستند آن را از سد خونی – مغزی عبور دهند. نتایج آزمایش جدید و درمان ام اس با این مولکول 52 درصد موفقیت را به همراه آورده است.با این وجود،استفاده از مولکول سوبیتروم، هنوز یک روش رایج به حساب نمی آید. چرا که عوارضی نیز دارد. اما دانشمندان به دنبال به حداقل رساندن عوارضش هستند.
-
روش درمانی IAHSCT
درمان ام اس در این روش ، قسمتی از دستگاه ایمنی که دچار اختلال شده، را مورد شیمی درمانی قرار می دهند. تا آن را از بین ببرند.آن گاه با استفاده از سلول های بنیادی که قبلا از مریض گرفته شده است، سیستم ایمنی را دوباره پیوند می زنند که منجر به تشکیل سیستم ایمنی جدید می شود. نتایج این آزمایش، موفقیت آمیز بود و در سال 2016 در نشریه Lancet به چاپ رسید.
هرچند تاکنون درمان قطعی برای ام اس یافت نشده است. اما با کشف این روش های نوین، امید برای درمان ام اس بیش از پیش افزایش یافته است. به طوری که با این روش های درمانی و دارویی جدید،متخصصان اطمینان کامل دارند. که روزی خواهند توانست ام اس را به طور کامل درمان کنند.
آمپول ام اس
تزریق درون وریدی روش دیگری برای درمان ام اس است. آمپول ام اس انواع مختلفی دارد که بسته به نوع بیماری توسط پزشک تجویز می گردد. توجه داشته باشید که ممکن است عوارض آمپول ام اس شامل حال شما نیز گردد به همین جهت از مصرف خود سرانه و بی رویه این دارو ها اکیدا خودداری کنید. در ادامه دو نمونه از آمپول های درمان ام اس را به شما معرفی خواهیم کرد و به نحوه مصرف و عوارض هر یک اشاره ای خواهیم داشت.
سینومر (گلاتیرامر استات)
- این دارو از اثرات تنظیم کننده سیستم ایمنی برخوردار بوده و از جنس پروتئین است. سینومر به صورت سرنگ های تک دوز آماده تزریق وجود دارد که محتوای آن 40 میلی گرم گلاتیرامراستات در 1 سی سی است.
آمپول ام اس سینومر مناسب چه کسانی است؟
سینومر برای کنترل و کاهش حملات بیماری ام اس برای افراد مبتلا به این بیماری تجویز می گردد. از این دارو نه تنها به جهت کنترل ام اس بلکه برای درمان ام اس نیز استفاده می شود.
عوارض جانبی آمپول ام اس (سینومر ) :
سینومر نیز مانند هر دارو دیگری ممکن است عوارض احتمالی را برای مصرف کننده به همراه داشته باشد. برخی از عوارض جانبی آمپول ام اس سینومر که از این دارو مشاهده شده است در ادامه بیان می شود:
- بروز علائمی شبیه به آنفولانزا:
آبریزش بینی و تب، درد عضلات و درد مفاصل؛ برای کاهش این عوارض می توانید از داروهایی همچون استامینوفن یا ایبوپروفن قبل از تزریق و یا زمانی که علائم به وجود آمده اند استفاده نمایید.
برای کنترل می توانید مصرف دارو را در نوبت عصر و یا شب استفاده کنید. اگر این علائم در زمان خواب برای شما به وجود آیند، مشکلی در فعالیت های روزمره تان به وجود نخواهد آمد.
- عوارض کبدی:
از جمله عوارض جانبی آمپول ام اس که نسبتا شایع است ، عوارض کبدی مانند افزایش آنزیم های کبدی و اضافه وزن خواهد بود. لازم به ذکر است که مصرف مشروبات الکی عوارض این دارو را تشدید می کند. به همین جهت بهتر است پیش از استفاده با پزشک خود مشورت نموده و از مصرف مشربات الکلی خودداری نمایید.
آمپول ام اس سینووکس (اینترفرون بتا 1-آ)
سینووکس برای تنظیم عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش تعداد و حملات ام اس به بیماران مبتلا به این عارضه کمک می کند. تا از این طریق گامی برای درمان ام اس خود بردارند. این دارو از جنس پروتئین بوده و تاثیر به سزایی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام اس خواهد گذاشت.
سرنگ های این دارو محوی 30 میکرو گرم اینتروفرون بتا در یک سی سی و به صورت آماده تزریق موجود هستند.
چه کسانی مجاز به استفاده از آمپول سینووکس هستند؟
بیماران مبتلا به ام اس برای کنترل حملات و علائم این عارضه نیازمند دارویی هستند تا در جهت کنترل این رویدادها استفاده نمایند. برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد ایمنی کورتیکواسترئید ها و کورتن ها جوابگو هستند. اما زمانی که فاز حمله در بیمار فروکش کند باید از طریق داروهایی همچون اینترفرون ها از فعالیت مجدد دستگاه ایمنی بدن بر علیه سلول های مغز و نخاع جلوگیری نمایید. آمپول سینووکس به جهت کنترل و درمان ام اس توسط پزشک معالج تجویز شده. که بایستی به صورت عضلانی و به صورت هفتگی مصرف شود.
عوارض جانبی آمپول ام اس (سینووکس)
در صورتی که با مصرف دارو علائم زیر را مشاهده نمودید، از مصرف آن دست نگه داشته و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
از جمله عوارض جانبی آمپول ام اس سینووکس برای درمان ام اس می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تپش قلب شدید
- احساس درد در قفسه سینه
- کهیر و خارش پوستی
- تنگی نفس و احساس خفگی
- احساس گر گرفتگی و قرمز شدن بدن
- تورم در صورت، گلو و زبان
عوارضی که ممکن است پس از تزیق دارو در محل مورد نظر به وجود بیاید شامل قرمزی، تورم، درد خفیف و خارش بوده که عموما خوش خیم و گذرا هستند. اما اگر شدت و میزان آن افزایش یافت بایستی به پزشک مراجعه نمایید.
داروها
درمان ام اس رویایی است که افراد مبتلا به این عارضه آن را دنبال می کنند. و در پی رسیدن به رویای خویش به هر راهکار درمانی که وجود دارد دست می زنند. راهکار های مختلفی برای درمان ام اس و کنترل آن وجود دارد از ورزش و فیزیوتراپی گرفته تا استفاده از داروهای شیمیایی و آمپول همگی روش هایی برای کنترل این بیماری به شمار می روند.
با پیشرفت طب نوین و کشف داروهای مختلف در این زمینه، افراد زیادی داوطلبانه از داروها استفاده کرده. و به حد مطلوبی رضایت خود را اعلام کردند.
برخی از داروهای درمان ام اس به شرح زیر هستند. که توسط پزشک معالج و با میزان دوز مشخصی برای بیمار تجویز می گردد:
داروهای اینترفرونی
- داروهای اینترفرونی از جمله داروها تزریقی هستند. که بسته به نوع بیماری با مدت زمان مشخص و دوز معین شده تجویز می شوند. برخی بیماران با هر بار تزریق ممکن است با علائمی شبیه به آنفولانزا یا برآمدگی پوستی مواجه گردند. از جمله این داروها می توان به آونکس، بتاسرون، اکستاویا، ربیف، پلگریدی اشاره داشت .
گلاتیرامراستات (کوپاکسون)
- این دارو موجب کاهش حملات ام اس و تعدیل سیستم ایمنی بدن بیمار می گردد.
ناتالیزوماب (تیسابری)
- این دارو یک آنتی بادی مونوکلونال است و بیشتر برای افراد مبتلا به ام اس عود کننده و فروکش کننده تجویز می شود. ناتالیزوماب به جهت داشتن عوارض شدید همچون عفونت شدید مغذی تنها به بیمارانی توصیه می شود. که به هیچ داروی دیگر پاسخ نداده اند یا بیماری آن ها بسیار فعال است.
میتوکسانترون (نوانترون)
- این دارو یک داروی شیمی درمانی برای درمان سرطان خون و سرطان پروستات است. که بر اساس تحقیقات برای درمان ام اس پیشروندهی ثانویه، پیشرونده-عودکننده و MS عود کننده-فروکش کننده نیز موثر است.
فومارات دیمتیل (تکفیدرا)
- فومارات دی متیل یک داروی خوراکی برای درمان ام اس است. که به سلول های ایمنی بدن کمک می کند تا در برابر حملات سلول های عصبی مقاومت کنند. این دارو از ویژگی ضد التهابی نیز برخوردار است
عوارض جانبی داروهای درمان ام اس
به طور کلی همه دارو ها دارای عوارض جانبی هستند. ولی می توان با تکنیک هایی عوارض داروهای درمان ام اس را کاهش داد. پلاسمافرزیس تکنیکی است که مشکلات خود ایمنی برخی از مبتلایان به ام اس را کاهش می دهد.
برای جلوگیری از وارد آمدن هر گونه آسیبی اکیدا توصیه می شود. که از مصرف خودسرانه داروهای درمان ام اس خودداری نموده و تنها از دستورات پزشک پیروی نمایید
روش های کشف شده دیگر
1. استفاده از یک پپتید
محققان دیگری با چند آزمایش گوناگون توانستند، ماده ای بیولوژیکی را کشف کنند. که به نظر می رسید می تواند برای درمان ام اس در مفید باشد. روش کار در این شیوه درمانی به این صورت است که آن ها اقدام به طراحی نوعی پپتید (رشته های سازنده پروتئین ها) می کنند. که این پپتید می تواند به اسیدآمینه های دیگری متصل شود. اتصال این اسید آمینه ها به یک دیگر می تواند عملکرد سیستم عصبی را تقویت و مشکلات آن را برطرف کند.
در بیماری ام اس یک نوع پروتئین خاص که توسط سلول های ایمنی تولید می شود به گیرنده های سلولی متصل شده و عملکرد سیستم عصبی مرکزی را مختل می کند. پپتید تولید شده به این پروتئین متصل می شود و از عملکرد آن برای تخریب سلول های عصبی جلوگیری به عمل می آورد.
2. استفاده از نوعی پروتئین
یکی دیگر از روش های درمانی ام اس که معرفی شد، محققان بافت مغزی افراد مبتلا به ام اس را بررسی کردند. و متوجه شدند که مغز این افراد میزان بالاتری از نوعی پروتئین به نام Calnexin را دارد. دانشمندان میزان این پروتئین را در مغز موش های سالم و افراد سالم نیز مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که افرادی که ام اس ندارند، میزان این پروتئین در مغز آن ها کمتر است.
لذا آن ها نتیجه گرفتند که اگر این پروتئین را از مغز افراد میتلا به ام اس خارج کنند، می توانند این افراد را درمان کنند. اما دانشمندان راه های زیادی را برای این کار امتحان و بررسی کردند. اما هنوز موفق به کشف راهی برای خروج آن از مغز مبتلایان به ام اس نشده اند. مجریان این پروژه بیان می کند: این روش اگر چه هنوز کارآمد نیست. اما روزی به عنوان درمان ام اس در کانادا، هزاران بیمار را درمان می کند.
3. ژن درمانی
یکی دیگر از روشهای درمانی برای ام اس است که حاصل تلاش دانشمندان دانشگاه آلبرتا و دانشگاه فلوریدا است. این دانشمندان اخیراً موفق شدن یک روش مقابله با ام اس را با کمک ژن درمانی کشف کنند. کشف این روش که بسیار پرهزینه بود، چهار سال به طول انجامید. دانشمندان در این روش درمانی، ژن خاصی را سوار بر یک ویروس بی ضرر می کند و سپس آن را به بدن تزریق می کنند. این ژن وارد کبد شده و در آن جا به پروتئینی به نام میلین الیگودندروسیت گلیکوپروتئین کدگذاری می شود. این پروتئین به سرعت شروع به تقویت سلول های سیستم ایمنی فرد می کند.
سپس سلول های T اقدام به سرکوب آن قسمتی از سیستم ایمنی که در حال حمله به بافت مغزی است، می کنند. البته دانشمندان همچنان به دنبال تحقیقاتی هستند. تا بتوانند این روش را برای دیگر بیماری های خود ایمنی به کار ببرند. دانشمندان بیان می کنند: اگر این روش درمانی همراه دارویی راپامیسین مورد استفاده قرار گیرد، تاثیر آن چندین برابر خواهد شد. البته هنوز این روش درمانی به طور قطع وارد عرصه درمان نشده است و مجریان این پروژه درمانی اعلام کرده اند. که این روش احتمالاً تا سال 2021 وارد عرصه درمانی می شود.
4. استفاده از مولکول سوبیتروم
این روش درمانی که در سال 2016 وارد عرصه درمان شد و هم اکنون بیماران زیادی را با کاهش علائم ام اس رو به رو ساخته است، توسط دانشمندی به نام پروفسور تام اسکانلان ارائه شده است.
محققان از مولکول سوبیتروم برای درمان ام اس استفاده کردند. آن ها این مولکول را به صورت مصنوعی تهیه و به موش ها تزریق نمودند. نتایج نشان داد که این مولکول توانست از آسیب غلاف میلین سلول های عصبی جلوگیری کند و آن ها را تا حد زیادی ترمیم کند. نکته جالب تری که درباره این مولکول وجود داشت، نبود عوارض جانبی پس از ورود آن به بدن بود.
مشکلی که باعث به تاخیر افتادن معرفی این روش شد، عدم توانایی این مولکول در عبور از سد خونی مغزی بود. سد خونی مغزی همان دیواره خاص مویرگ های مغزی هستند که از عبور مواد زیادی از خون به مغز جلوگیری می کند و انگار برنامه ریزی شده است. تا بتوانند مولکول های خاصی مانند آب، گلوکز و … را عبور دهد.
دانشمندان برای حل این مشکل، مدت زمانی حدود سه سال روی آن کار کردند. و متوجه شدند که اگر یک برچسب شیمیایی به نام AM2 را به مولکول به سوبیتروم اضافه کنند. آنگاه این مولکول می تواند از سد خونی مغزی عبور کند. زمانی که این مولکول از سد عبور می کرد یک آنزیم مغزی، این برچسب را جدا و مولکول Sob-AM2 را به سوبیتروم تبدیل می کرد. این روش درمانی پس از آزمایشات گوناگون، هم اکنون در حال توسعه در جهان است و به عنوان درمان ام اس در کانادا و برخی از کشورهای جهان شناخته می شود و امید های زیادی را برای درمان بیماری ام اس ایجاد کرده است.
درمان ام اس خوش خیم
درمان ام اس در وهله اول به نوع بیماری، میزان پیشرفت آن، علائمی که در فرد بروز کرده. و مشکلاتی که با آنها مواجه است، بستگی دارد. ام اس خوش خیم یا خفیف، شکلی از بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس است. که در آن شخص، سال ها بدون نشان دادن هیچ ناتوانی شدیدی، به بیماری ام اس مبتلاست. در این بخش از مقاله با درمان ام اس خوش خیم، چگونگی پیشرفت این بیماری و همچنین طول درمان ام اس خفیف آشنا خواهید شد.
طول درمان ام اس خوش خیم با توجه به چگونگی پیشرفت بیماری در فرد ممکن است به اندازه سال ها و حتی دهه ها بوده و با توجه به تحقیقات انجام شده با وجود مراقبت های طولانی در طول درمان ام اس خفیف، کسانی که به ام اس خوش خیم مبتلا هستند. ممکن است در نهایت ناتوانی را بروز داده و معلول شوند.
بنابراین افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، باید درباره روش های درمان ام اس خوش خیم و مزایا و معایب استفاده از داروهای اصلاح بیماری، با پزشک متخصص مشورت کنند.