روغن قسط از ریشه های گیاهی به همین نام به دست می آید و طبیعت گرم و خشک دارد . گیاه قسط که در زبان فارسی با نام کوشنه و در زبان هندی با نام کت شناخته می شود از جمله گیاهانی است که به عنوان یک ادویه ی ارزشمند و پر خاصیت کاربرد فراوانی دارد .

این گیاه ، بومی چین ، هند و سیلان است اما به دلیل خواص دارویی فراوانی که دارد در سایر نقاط جهان نیز کشت می شود .سابقه ی استفاده از گیاه قسط و فراورده های آن مانند ادویه و روغن به هزاران سال پیش باز می گردد و در طب سنتی به استفاده از آن توصیه ی بسیار شده است .

گیاه قسط سه نوع مختلف دارد . که در این قسمت به توضیح اجمالی آن می پردازیم :

1. با نام قسط بحری یا قسط شیرین شناخته می شود . همان طور که از نامش پیداست طعم شیرین دارد و به رنگ سفید یا سفید مایل به زرد دیده می شود . چوب این گیاه سبک است . به دلیل عطر خوش و مطبوع به عنوان ادویه مورد استفاده قرار می گیرد .
2. با نام قسط تلخ یا تلخ هندی شناخته می شود . طعم تلخی دارد و به رنگ تیره مایل به سیاه است . چوب این گیاه مانند قسط شیرین سبک است . نسبت به قسط شیرین عطر کمتری دارد اما از خواص درمانی بیشتری برخوردار است . از روغن قسط سیاه برای استعمال خارجی استفاده می شود .
3. نوع سوم این گیاه رنگی مایل به سرخ دارد . چوب آن مانند چوب شمشاد سنگین است . از عطر خوش و دل انگیزی برخوردار است . طعم تلخی ندارد اما سمی و کشنده است .

توجه :

این روغن به دلیل داشتن انواع آنتی اکسیدان ها ، ویتامین ها و مواد مغذی دارای خاصیت ضد التهاب ، ضد باکتریایی و ضد درد است و به عنوان یک ضد عفونی کننده قوی مورد استفاده قرار می گیرد  . از این رو در درمان بیماری هایی مانند عفونت ، مشکلات گوارشی ، بهبود کمر درد ، پیشگیری از تکرر ادرار ، درمان سردرد ، رفع گرفتگی عروق و بازگشایی عروق ، تقویت اعصاب ، تقویت قوای جنسی ، خوشیو کننده دهان ، تقویت معده و کلیه موثر است .

خواص درمانی

تقویت کننده ی دستگاه گوارش است

روغن قسط به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی روی عملکرد اندام های دستگاه گوارش تاثیر مثبت می گذارد . مصرف این روغن ترشح اسید های معده را کنترل کرده و از ایجاد سوزش و ترشی معده جلوگیری می کند . همچنین با تحریک حرکات روده ای به دفع مدفوع کمک کرده مانع از ایجاد یبوست می شود . به این ترتیب عملکرد دستگاه گوارش را تقویت کرده به حفظ سلامتی کمک می کند .

به کاهش وزن کمک می کند

این روغن به دلیل ترکیباتی که دارد از طبیعت گرم و خشک برخوردار است . غذاهایی که طبع گرم و خشک دارند مقدار چربی های انباشته در بدن را کاهش می دهند . به همین دلیل به این دسته از مواد غذایی چربی سوز می گویند . به این ترتیب ، مصرف این روغن موجب کاهش چربی های انباشته در اطراف اندام ها شده و وزن را کاهش می دهد .

برطرف کننده ی بوی بد دهان است

داشتن خاصیت ضد باکتریایی موجب می شود این روغن به عنوان یک ضد عفونی کننده ی قوی شناخته شود . شستشوی دهان با روغن قسط فعالیت باکتری های مضر دهان را از بین برده و از ایجاد پوسیدگی دندان و بوی بد دهان جلوگیری می کند .

درد های مفصلی را تسکین می دهد

این روغن به عنوان یک ضد التهاب و ضد درد قوی در کاهش درد های موضعی بسیار موثر است . ماساژ قسمت های درگیر با این روغن موجب تکسین درد کمر ، درد های مفصلی ، روماتیسم و سیاتیک می شود .

افزایش دهنده ی میل جنسی است

کاهش میل جنسی معمولا به دلیل بر هم خوردن سطح هورمون های بدن است که اصطلاحا می گویند فرد به سردی میل جنسی دچار شده است . روغن قسط با طبیعت گرمی که دارد به ایجاد تعادل هورمون های بدن کمک کرده موجب بهبود میل جنسی می شود .

در درمان آسم موثر است

همان طور که پیش از این به آن اشاره شد این روغن به عنوان یک ضد التهاب و ضدعفونی کننده ی قوی شناخته می شود . به این ترتیب با کاهش ترشحات سیستم تنفسی از ایجاد التهاب و سرفه های طولانی مدت جلوگیری می کند و مانع از بروز بیماری آسم می شود .

ضد اسپاسم قوی است

در اسپاسم ، عضلات بدن به طور ناگهانی و غیر ارادی دچار گرفتگی و انقباض می شود . این امر موجب اختلال در عملکرد عضلات شده و با درد و کشیدگی همراه است . مصرف این روغن از ایجاد اسپاسم های عضلانی و تنفسی جلوگیری می کند .

نکته :

علاوه بر موارد گفته شده ، استفاده از این روغن برای کاهش حجم ادرار ، کاهش ترشحات پریود ، رفع سستی اعصاب ، ضعف و خستگی ، دل درد ، اسهال ، سوء هاضمه و تب موثر است .

روش مصرف روغن قسط چگونه است ؟

روغن قسط را می توان به دو صورت خوراکی و موضعی مصرف کرد .

• برای تسکین درد های موضعی توصیه می شود روزی یک بار محل مورد نظر را با روغن به خوبی ماساژ داده سپس با نایلون خوب بپوشانند . تکرار منظم این کار موجب تسکین درد های موضعی می شود .
• مصرف این روغن با آب سرد به کاهش حجم ادرار و ترشحات دوره ی پریودی کمک می کند . به مادرانی که زایمان کرده اند توصیه می شود از این ترکیب استفاده کنند تا خروج ترشحات پس از زایمان راحت تر انجام شود .